Gösterilen sonuç 15

Katalogda yer alan defterler, çeşitli kurumlardan ve sahaflardan temin edilmiş olup Osmanlı devlet teşkilatına ait muhtelif türlerdeki defterleri içermektedir. Farklı zamanlarda ve düzensiz biçimde kurumumuza ulaşan, konu bütünlüğü bulunmayan bu defterler bir araya getirilerek derleme bir katalog haline getirilmiştir.
Koleksiyon, maliye, tapu, nüfus gibi farklı idarî ve adlî alanlara dair defterleri bir araya getirmektedir. Defterler, içerik ve form açısından çeşitlilik gösterirken, Osmanlı bürokratik yapısının işleyişine, taşra-idare ilişkilerine ve toplumsal yapıya ışık tutan önemli bir birincil kaynak niteliği taşımaktadır.

Osmanlı sanat tarihi alanında çalışmalar yürüten ve İslam hat sanatı üzerine uzmanlaşan Dr. Bora Keskiner, çeşitli sahaflardan temin ettiği mektuplar, el yazması nota defterleri ve müsvedde notları bir araya getirerek bu koleksiyonu oluşturmuştur. Cumhuriyet sonrası İstanbul’daki Mevlevî muhitine dair bir portre sunan koleksiyon, Osmanlı toplumundaki tasavvufî ortamın Cumhuriyet dönemiyle birlikte nasıl bir dönüşüm geçirdiğini göstermesi açısından önemli bir kaynak niteliğindedir. Bu yönüyle, özellikle yakın dönem tasavvuf tarihi araştırmaları açısından dikkate değerdir.
1927-2000 tarih aralığındaki evraklar, dört klasör ve 124 dosya halinde tasnif edilmiştir. Koleksiyonda yer alan mektupların büyük çoğunluğu, Mevlevî şeyhi Sadık Kurç’a gönderilen yazışmalardan oluşmaktadır. Sadık Kurç’un Halil Can ile gerçekleştirdiği mektuplaşmalar koleksiyonun en kapsamlı serisini oluştururken, Mehmet Ceylan ile olan yazışmaları da önemli bir yer tutmaktadır. Ayrıca, Bestenigâr Ziya Bey’in istinsah ettiği şarkı nota defterleri ile Halil Can’ın el yazısı metinleri koleksiyonun öne çıkan belgeleri arasında yer almaktadır.

Cüneyd Kosal'ın muhtelif sahaflardan alarak bir araya getirdiği el yazması nota defterlerinin içinde sözlü eserlerin yanı sıra pekçok saz eseri ve dini musiki eseri yer almaktadır. Toplamda tahminen 83.000'e yakın notanın bulunduğu koleksiyonun geri kalan kısmı bir proje kapsamında tanımlanmaya devam edilmektedir.

Gazeteci bir aile olan Ebüzziya ailesinin gözünden Osmanlı Devleti’nin son dönemine ve Cumhuriyet’in ilk yıllarına ait birincil kaynaklar sunan evrak, Ebüzziya ailesi ve Ziyad Ebüzziya olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. İlk belge grubu; gazeteci, yazar, yayıncı ve hattat Ebüzziya Mehmed Tevfik’le başlamakta, oğulları Talha Ebüzziya ve Velid Ebüzziya ile devam etmektedir. Ali Suâvi, Server İskit, Yunus Nadi, Recâizâde Mahmud Ekrem gibi Osmanlı son dönem aydınları ile yapılan yazışmalar, aileye ait yazışmalar, Tasvîr-i Efkâr gazetesinde yayımlanan makaleler, Matbaa-yı Ebüzziyâ’da basılan çok sayıda eser ve arabesk süslemeli eserlerle evrak grubu Osmanlı Devleti’nin son dönemine ışık tutacak çok değerli belge ve bilgiyi barındırmaktadır. İkinci belge grubu; Cumhuriyet döneminde yaşamış olan Ebüzziya Mehmed Tevfik’in torunu Ziyad Ebüzziya’nın, dönemin önde gelen isimleri ile yaptığı yazışmalar, Ebüzziya Matbaası’nda basılan özel koleksiyon niteliğindeki takvimler, kartpostal numuneleri vb. malzemelerden oluşmaktadır. Fon fotoğraf, gravür, harita ve gazete kupürü gibi çok zengin malzeme içeriğini barındırmaktadır. 1837-1993 tarih aralığındaki fon, 177 klasör ve 3878 dosyada tasnif edilmiştir.

31 Mart Vakası sırasında sadrazam olan Hüseyin Hilmi Paşa’nın uzun memuriyet hayatı boyunca bulunduğu görevlerde yaptığı yazışmalardan oluşan koleksiyon son dönem Osmanlı tarihi, İttihat ve Terakkî Cemiyeti, Balkanlar ve Makedonya ile ilgilenen araştırmacılar açısından önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır. Hüseyin Hilmi Paşa'nın özellikle Rumeli Müfettişliği sırasında Balkanlarda gelişen ulusal ve uluslararası siyasi gelişmelerde onun resmi ve kişisel yazışmaları önemli bir birincil kaynak özelliği taşımaktadır. Bu müfettişlik dönemine ait belgeler koleksiyonun yarısından fazlasına tekabül etmektedir.

Türk musikisi bestekârı ve tâlik hattatı Kemal Batanay’ın (1893-1981) oluşturduğu koleksiyonda Hamparsum notalarının ve orijinal notaların varlığı bu arşivi değerli kılan en önemli noktadır. Koleksiyon çoğunlukla musiki erbabının meydana getirdiği nadide eserlerden oluşmaktadır. Arşivde öne çıkan evraklar arasında Kemal Batanay’ın kendi el yazısı ile yazdığı 1342 nota kâğıdı, 789 adet matbu ve 860 adet fotokopi nota kâğıdı, 55 adet orijinal ve fotokopi defter, 396 adet mecmua yer almaktadır. Koleksiyon sahibinin yaşadığı tarihleri kapsayan fon, 30 klasör ve 2137 dosyada tasnif edilmiştir.

216 dosyada tasnif edilen evrak; bibliyografik çalışmalar, fihrist ve muhtelif çalışmalar, mektuplar, aile, mesleki belgeler, müteferrik, şiir, dua ve notlar olmak üzere yedi başlık altında toplanmıştır. Tam metin olarak erişime açılan defterler, yüzlerce eserin bibliyografik bilgisini içermektedir. Alfabetik olarak birbirini takip eden defterler Süleymaniye Kütüphanesi’nde tasnif memuru olarak görev yaptığı dönemde Mehmed Safayhi tarafından hazırlanmış ve yazma eserlerin kataloglanmasında kılavuz olarak kullanılmıştır.

Faslı Prof.Dr. Muhammed b. Tâvît et-Tancî (1918-1974) ilmî neşirleriyle tanınan bir edebiyat, fıkıh ve tarih âlimidir. Koleksiyonda tarih, edebiyat, felsefe, hadis, astronomi gibi birçok konuda çalışmaları yer almaktadır. Defterler, müteferrik evrak ve bibliyografik fişlerden müteşekkil fon üç grupta toplanmıştır. Evrakın 550 adet gibi önemli bir kısmını defterler oluşturmaktadır. Büyük oranda akademik notları içeren bu defterler; bibliyografik bilgiler, fihrist çalışmaları ve istinsah edilmiş muhtelif eserlerin yanı sıra Tancî’nin başladığı fakat tamamlayamadığı araştırmaları içermektedir. Muhtelif evrak içerisinde 189 mektup yer almaktadır. 1814-1997 tarih aralığındaki fon, 96 klasör ve 768 dosyada tasnif edilmiştir.

Orhan Şaik Gökyay (1902-1994), edebiyat tarihçisi, dil araştırmacısı ve önemli bir şairdir. Fonda; Gökyay’ın şahsi belgeleri (diploma, kimlik kartları, onur belgeleri ve fotoğraflar), yurt içi ve yurt dışından pek çok şahıs ve kurumla yaptığı yazışmalar, yayımlanmış şiirleri ve şiir denemeleri, yaptığı her türlü çalışmanın müsvedde nüshaları, edebiyat, tarih ve folklor alanındaki muhtelif çalışmaları ve yargılandığı Turancılık Davası ile ilgili belgeler yer almaktadır. 1940-1992 tarih aralığındaki fon, 106 klasör ve 2069 dosyada tasnif edilmiştir.

Bu fon, Rıza Tevfik’in düşünce dünyasını, yaşadığı dönemin siyasi olaylarını, fikri akımları, çevresiyle ve dünya ile olan ilişkilerini yansıtan belgeleri içermektedir. 1856-1997 yıllarını kapsayan koleksiyon, 32 klasör ve 921 dosyada tasnif edilmiştir. Türkiye ve dünya çapında önemli kişi ve kurumlarla yapılan yazışmalar başta olmak üzere, çalışma müsveddeleri, fotoğraflar ve gazete kupürlerinden oluşan 12.978 sayfalık 3.998 belgeyi içermektedir. Osmanlı’nın son dönemi ve Cumhuriyet’in ilk yıllarına ışık tutan fon, bu dönem araştırmaları için kıymetli bir kaynak niteliğindedir.