Künye Alanı
Referans kodu
Başlık
Tarih(ler)
- M. 1455-1948 (Creation)
- H. 860-1368 (Creation)
Tanımlama düzeyi
Miktarı ve türü
23.756 defter
2.452.437 varak
Context Alanı
Arşiv geçmişi
Sağlama şekli
İçerik ve Yapı
Kapsam ve İçerik
Şer‘iyye Sicilleri, Osmanlı dönemine ait kadı mahkemelerinde tutulan defterlerdir. Osmanlı Devleti’nde merkezde ve taşrada toplumun hukukî muamelelerini içeren bu defterler Osmanlı tarihinin sosyal, iktisadi, hukuki, demografik ve mimari alandaki araştırmalar için önemli bir kaynaktır. Yerel idarenin işleyişini, şehirlerin yapısını ve toplumsal düzeni anlamak için birincil kaynak olarak kabul edilir. Günümüzde, bu siciller araştırmacılar için Osmanlı tarihinin derinliklerine inme ve mikro düzeyde incelemeler yapma imkânı sağlar.
Defterlerin içeriğinde mahkemeye intikal etmiş hukuki ihtilaflar, terekeler, miras taksimleri, evlenme- boşanma gibi medeni hukuku ilgilendiren her türlü kayıt, noter işlemleri (alım-satım, kiralama, bağış, borç alış- verişi, ödünç işlemleri), suçlara ilişkin davalar, belediyecilik faaliyetleri ve buna dair düzenlemeler, vakıflara ve/veya kamuya ait binaların tasarrufu, imarı ve tamirine ilişkin belgeler, merkezden gelen hükümlerin ve fermanların suretleri gibi toplumun sosyal ve iktisadi meseleleri yer alır.
Osmanlı Devleti’nde Şer‘iyye Sicillerinin en erken tarihli örnekleri Bursa kadılığına aittir. İlk örnekleri 1455 tarihli defterler, XIX. yüzyılın ikinci yarısında yeni mahkemelerin kurulması sebebiyle içerdiği konular açısından bir daralmaya uğramışsa da XX. yüzyıl başlarına kadar düzenli biçimde tutulmuştur.
İSAM Kütüphanesi Arşivi, İstanbul, Anadolu, Balkanlar ve Ortadoğu’nun bazı şehirleri de dahil olmak üzere dünyadaki en kapsamlı kadı sicilleri koleksiyonuna sahiptir. Veri tabanında kadı sicilleri ve ruznamçeler olmak üzere toplam 28.409 adet mahkeme defteri yer almaktadır. Defterler İSAM Kütüphanesi’nde dijital olarak incelenebilmektedir.
Saklama Planı
Açık/Kapalı Fon
Open Fond.
Düzenleme sistemi
Fon ve item düzeyinde tasniflidir. Her bir kadılık fon (fonds), kadılıklara bağlı defterler öğe (item) olarak tanımlanmıştır.
Erişim ve Yararlandırma Koşulları
Erişim
Yüksek Lisans ve Doktora Öğrencileri için:
Şer’iyye Sicilleri için varak taleplerinde herhangi bir kısıtlama olmamakla beraber tam defter taleplerinde araştırmacılar için kurumsal bazı protokol kurallarımız söz konusudur. Tam defter taleplerinde danışmandan ıslak imzalı yazı getirildiği taktirde 5 tam defterin dijitali paylaşılabilmektedir. Sonraki tam defter talepleri ilerleyen zamanlarda karşılanabilecektir.
Üniversite mensubu olanlar için:
Bir danışman yazısı olmadan yukarıdaki kurallar geçerlidir.
Çoğaltma
Dili
- Osmanlı Türkçesi
- Arapça
Yazı dili
- Arap
Dil ve yazı dili notları
Fiziksel özellikler ve teknik gereksinimler
They are all dijital.
Araştırma araçları
İlintili/Yardımcı Materyaller
Orijinallerin bulunduğu yer
Kopyaların bulunduğu yer
Tanımlamanın ilişkili birimleri
Notlar Alanı
Alternative identifier(s)
Anahtar Kelimeler
Konu
Yer/kurum
İsim
Tür
Tanımlama Kontrol Alanı
Tanımlama kodu
Kurum kodu
Kurallar ve/veya standartlar
ISAD-G standardına göre tasnif edilmiştir.
Durumu
Ayrıntı düzeyi
Oluşturma ve düzenleme tarihleri
Dili
- Türkçe
Yazı dili
- Latin
Kaynaklar
Arşivcinin notu
Şeriyye Sicilleri'nin düzeni Dr. Kenan Yıldız tarafından kurulmuştur.