Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 04.05.1969 (Creation)
- 11.01.1796 (Creation)
Level of description
Extent and medium
Toplam 3328 evrak, 26 dosyada, 1729 kayıtta tasnif edilmiştir. 2533 belge, 218 Telgraf, 6 berat, 21 matbu kâğıt, 13 gazete, 160 gazete kupürü, 4 harita, 8 fotoğraf, 2 defter, 262 (el yazısı, daktilo, matbu) Fransızca doküman, 30 kitap(çık).
Context area
Name of creator
Biographical history
Hüseyin Hilmi Paşa (Eylül 1855, Midilli - Nisan 1923, Viyana), Osmanlı devlet adamı ve iki dönem sadrazamlık yapmış bir bürokrattır. II. Abdülhamid döneminde (14 Şubat 1909 - 13 Nisan 1909) ve V. Mehmed döneminde (5 Mayıs 1909 - 28 Aralık 1909) toplamda yaklaşık 10 ay sadrazamlık görevinde bulunmuştur. En etkili ve verimli yıllarını, Selanik, Kosova ve Manastır vilayetlerini kapsayan Vilayet-i Selase’de Rumeli Umum Müfettişi olarak geçirmiş olup, daha çok bu göreviyle tanınmıştır. II. Meşrutiyet’in ilanının ardından Kâmil Paşa kabinesinde 27 Kasım 1908’de Dahiliye Nazırı olarak görev almıştır. Son olarak 1912 yılında Viyana Sefiri olarak atanmış, bu görevini 1918’e kadar sürdürmüştür. Elçiliğinin sona ermesinin ardından Osmanlı topraklarına dönmemiş ve 1923 yılında Viyana’da vefat etmiştir.
Memuriyet hayatına 1874 yılında doğduğu yer olan Midilli’de Tahrirat Kalemi’nde başlayan Hüseyin Hilmi Paşa’nın kariyerindeki önemli görevler kronolojik olarak şöyledir:
1881 – Midilli Tahrirat Kalemi mukayyit ve müdürü
1883 – Aydın Mektupçusu
1885 – Suriye Mektupçusu
1891 – Burdur’da Padişah çiftliklerinin idaresi
1893 – Mersin Mutasarrıfı
1893 – Maan Mutasarrıfı
1897 – Nablus ve Süleymaniye mutasarrıflıkları
1897 – Adana Valisi
1898-1902 – Yemen Valisi
2 Aralık 1902 - 23 Temmuz 1908 – Vilayet-i Selâse’de Rumeli Genel Müfettişliği
27 Kasım 1908 – Dahiliye Nazırlığı
13 Şubat 1909 - 13 Nisan 1909 – Sadrazam
5 Mayıs 1909 - 12 Ocak 1910 – Sadrazam
1909-1912 – Ayan Meclisi Azalığı
22 Temmuz 1912 - 28 Ekim 1912 – Adliye Nazırlığı
28 Ekim 1912 - 1918 – Viyana Sefirliği
Bu süreçte Hüseyin Hilmi Paşa, Osmanlı bürokrasisinin farklı kademelerinde önemli görevler üstlenmiş, özellikle Rumeli Genel Müfettişliği döneminde Osmanlı idaresinde etkili bir rol oynamıştır.
Repository
Archival history
Hüseyin Hilmi Paşa Evrakı, son dönem Osmanlı tarihi, Balkanlar, Makedonya, İttihat ve Terakki Cemiyeti ile ilgilenen araştırmacılar açısından önemli bilgiler içermektedir. 31 Mart Vak’ası sırasında sadrazam olan Hüseyin Hilmi Paşa’nın uzun memuriyet hayatı boyunca bulunduğu görevlerde yapmış olduğu yazışmalar, zengin bir evrak koleksiyonu halini almıştır.
Önemli vazifelerde bulunmuş olan Hüseyin Hilmi Paşa, Midilli Tahrirat Kalemi’nde bir memurken Namık Kemal ile tanışmış ve sonrasında dostlukları ilerlemiştir. Aralarındaki karşılıklı mektuplaşmalar evrakın dikkat çekici belge gruplarından biridir. Koleksiyonun daha çok yoğunlaştığı dönem, Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanmaya başladığı, isyanların baş gösterdiği II. Abdülhamid tarafından kurulan ve başına Hüseyin Hilmi Paşa’nın tayin edildiği Rumeli Genel Müfettişliği yıllarıdır (1902-1908).
2006 yılında kataloğu tamamlanan ve araştırmaya açılan evraka, 2016 yılında bir sahaftan satın alınan 78 yeni belge ilâve edilmiştir. Eklenen belgeler, (1714-1728) Hüseyin Hilmi Paşa’nın eşi, çocukları ve diğer aile bireyleri arasındaki yazışmaları içermekte daha ağırlıklı olarak Hilmi Paşa’nın eşi Zehra Hanım ve kızı Aliye Hilmi Hanım'a ait mektuplardır. Söz konusu mektuplarla birlikte evrak koleksiyonu daha da zenginleşmiştir.
Immediate source of acquisition or transfer
Satın alma (09.04.1999, 2016)
Content and structure area
Scope and content
The collection of correspondence of Hüseyin Hilmi Pasha, who was the Grand Vizier at the time of the March 31st Incident, is an important source for researchers interested in late Ottoman history, the Committee of Union and Progress, the Balkans and Macedonia. Hüseyin Hilmi Pasha's official and personal correspondence is an important primary source for national and international political developments in the Balkans, especially during his Rumelia Inspectorate. The documents from this inspectorate period account for more than half of the collection.
Appraisal, destruction and scheduling
Tarihi belge niteliği taşıdığından kalıcı olarak saklanacaktır.
Accruals
Açık fon
System of arrangement
Belgeler, Hüseyin Hilmi Paşa'nın görev yaptığı memuriyetlere göre altfonlara ayrılmıştır.
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Evrak'ın katalog bilgisi ve belgelerin dijital görüntüleri online erişime açıktır. Belgelerin orjinalleri talep edildiği taktirde merkezimizde incelenebilmektedir.
Conditions governing reproduction
Telif hakkı İSAM'a aittir. Kurum izni alınarak çoğaltılabilir, referans gösterilerek alıntı yapılabilir.
Language of material
- Arabic
- English
- French
- Ottoman Turkish
- Slavic Language
Script of material
- Arabic
- Latin
Language and script notes
Merkezi idare ile yapılan bazı yazışmalarda şifreli bir alfabe oluşturulmuştur. Bazı telgrafların dili şifrelidir.
Physical characteristics and technical requirements
Koleksiyonun içeriğindeki malzemenin tamamı kağıttır.
Finding aids
Allied materials area
Existence and location of originals
Belgelerin orjinalleri İSAM Kütüphanesi Arşivi (İKA) deposunda muhafaza edilmektedir.
Existence and location of copies
Belgelerin dijital kopyaları İSAM Kütüphanesi Arşivi (İKA)'nde mevcut harddisklerde muhafaza edilmektedir.
Related units of description
Hüseyin Hilmi Paşa’ya ait evrakın bir bölümü de Koç Üniversitesi Suna Kıraç Kütüphanesi’nde yer almaktadır. Koleksiyondaki belgeler Hüseyin Hilmi Paşa’nın, Yemen’deki görevi sırasında yaptığı yazışmalardan oluşmaktadır.
İlgili arşive aşağıdaki link adresinden erişim mümkündür:
https://librarydigitalcollections.ku.edu.tr/collection/huseyin-hilmi-pasa-belgeleri-koleksiyonu/
Notes area
Alternative identifier(s)
Access points
Place access points
Name access points
- Namık Kemal (Subject)
- Enver Paşa (Subject)
- Sadrazam Said Paşa (Subject)
- Resneli Niyazi (Kolağası Ahmed Niyazi) (Subject)
- II. Abdülhamit (Subject)
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
ISAD-G standardına göre tasnif edilmiştir.
Status
Level of detail
Dates of creation revision deletion
Language(s)
- Turkish
Script(s)
- Latin
Sources
https://islamansiklopedisi.org.tr/huseyin-hilmi-pasa
Özgür Tilbe, Hüseyin Hilmi Paşa'nın Rumeli Umumî Müfettişliği (1902-1908), Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018. (https://www.academia.edu/88812254/H%C3%BCseyin_Hilmi_Pa%C5%9Fa_n%C4%B1n_Rumeli_Umum%C3%AE_M%C3%BCfetti%C5%9Fli%C4%9Fi_1902_1908_)
Ayrıca Hüseyin Hilmi Paşa ile ilgili tezler, kitaplar ve çok sayıda makale yayınlanmıştır.
Archivist's note
Belgelerin tasnifi Dr. Kenan Yıldız, Ömer Faruk Bahadur, Müslüm İstekli ve Dr. Asiye Kakırman Yıldız; dijitalleştirilmesi Volkan Kuru tarafından yapılmıştır.