Meclis-i Meşâyih, Osmanlı Devleti’nde tarikatların faaliyetlerini düzenlemek ve tekke ile zaviyeleri denetlemek amacıyla kurulmuş bir kurumdur. Sultan Abdülaziz döneminde 1866 yılında tesis edilen bu meclis, Şeyhülislamlık makamına bağlı olarak çalışmış ve II. Mahmud döneminde başlayan merkezileştirme politikalarının bir devamı niteliğinde olmuştur.
Meclisin en önemli görevleri arasında tarikat şeyhlerine icazet verilmesi, tekke ve zaviyelerde görev yapanların tayin, terfi ve azillerinin yapılması, tarikatlar arasında çıkan ihtilafların çözümlenmesi ve bu kurumların işleyişinin düzenlenmesi yer almaktaydı. Böylelikle Osmanlı yönetimi, tarikatların doğrudan devlet denetimi altında faaliyet göstermesini amaçlamıştır.
Meclis-i Meşâyih’in başında, şeyhülislam tarafından görevlendirilen bir nazır bulunurdu. Ayrıca her tarikatın ileri gelenlerinden temsilciler mecliste yer alır ve alınan kararlar şeyhülislama sunulurdu. Bu düzen sayesinde tarikatlar, kendi iç işleyişlerini korurken aynı zamanda devletin gözetiminde faaliyet göstermeye devam etmişlerdir.
Meclis-i Meşâyih, 1925 yılında tekke ve zaviyelerin kapatılmasına kadar varlığını sürdürmüş ve bu süreçte Osmanlı’nın son döneminde tarikatların merkezi bir otorite altında toplanmasına katkıda bulunmuştur. Kurum hakkında bilgi edinilmesini sağlayan en değerli belgeler ise Meşihat Arşivi’nde muhafaza edilen Meclis-i Meşâyih defterleridir. Bu defterlerde tarikatlara dair tayin, terfi, azil kararları ile birlikte çeşitli düzenlemeler kayıtlıdır. Dolayısıyla hem Osmanlı tasavvuf tarihi hem de bürokrasi tarihi açısından önemli kaynaklardır.
Kurumsal olarak Meclis, bugün İstanbul Müftülüğü binasının bulunduğu yerde, Şeyhülislamlık yerleşkesinde konumlanmıştır. Meclis-i Meşâyih; heyet toplantı odası, kalem odası ve teneffüs odasından oluşmaktaydı. “Kütüb-i fıkh u fetâvâya mahal” olarak inşa edilmiş olan bu binada, başta yazma ve matbu zengin fıkıh koleksiyonlarını barındıran bir kütüphane de yer almıştır. Meclis üyeleri düzenli olarak bu binada toplanmış ve gerekirse kütüphane kaynaklarından yararlanmıştır.
Mehmed Safayhi, 1937’den 30 Kasım 1970’e kadar Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüğü’nde görev yapmış, 1940 yılında asaleten atanarak tasnif memuru olarak çalışmıştır. Süleymaniye Kütüphanesi Müdürü Halit Dener’in talebi üzerine Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 23 Haziran 1961’de gönderilen tahsil durumunu bildirir belgeye göre, Mehmed Safayhi 8 Cemaziyelevvel 1332 (4 Nisan 1914) tarihinde müderris Gürdolusu Emin Efendi’den medrese icazeti alarak yüksek öğrenimini tamamlamıştır. Yaş haddinden dolayı 30 Kasım 1970’te emekliye ayrılmıştır.
7 Ekim 1977’de vefat eden Mehmed Safayhi’nin kabri, Beşiktaş Yahya Efendi Dergâhı Haziresi’nde yer almakta olup, dergâhın son şeyhi ve aynı zamanda kayınpederi olan Abdülhay Öztoprak ile yan yanadır.